Το ιδανικό φθινοπωρινό road trip: 3 μέρες στην καρδιά της Ευρυτανίας

Αθήνα – Γραμμένη Οξυά – Καρπενήσι – Μεγάλο Χωριό – Προυσό– Γέφυρα Επισκοπής

Υπάρχουν στιγμές που το αυτοκίνητο δεν είναι απλώς μέσο, αλλά αφορμή για φυγή. Για μένα, το φθινόπωρο είναι ακριβώς αυτή η εποχή: όταν ο δρόμος καλεί, τα βουνά φορούν τα ζεστά τους χρώματα και η Ελλάδα αποκαλύπτει την πιο τρυφερή όψη της.

Από τον φθινοπωρινό χάρτη της χώρας διαλέγω ένα ταξίδι που ενώνει φύση, γεύση και μικρές στάσεις αυθεντικότητας. Ταξιδεύουμε στα βάθη της Ευρυτανίας, εκεί όπου οι πλαγιές σμίγουν με τα ποτάμια και τα δάση αλλάζουν χρώματα σαν να αναπνέουν. Αυτό το road trip μοιάζει με υπενθύμιση του πόσο όμορφο είναι τελικά να επιβραδύνεις.

Ημέρα 1η – Αθήνα- Γραμμένη Οξυά

Η Αθήνα μένει πίσω καθώς ο ήλιος σηκώνεται πάνω από τα πρώτα τοπία της υπαίθρου. Κάθε λεπτό, το βλέμμα γεμίζει περισσότερο πράσινο, ο δρόμος ανοίγει, τα πεύκα δίνουν τη θέση τους στα έλατα, κι όσο το κοντέρ γράφει χιλιόμετρα, η αίσθηση πως πλησιάζουμε κάτι μοναδικό εντείνεται.

Μετά τον Μώλο, ο δρόμος αρχίζει να σκαρφαλώνει προς τη Γραμμένη Οξυά. Η διαδρομή στενεύει, ησυχάζει, και το τοπίο αποκτά μια θεατρική μαγεία. Φτάνοντας ψηλά, εκεί όπου η άσφαλτος φαίνεται να αγγίζει τα σύννεφα, προσεγγίζουμε το Ορειβατικό Καταφύγιο Οξυάς «Λάμπρος Ευταξίας» σε υψόμετρο 1.740 μέτρων.

Από πίσω, ένας χωματόδρομος οδηγεί στη ράχη του βουνού με τη θέα να απλώνεται ως το Βελούχι, τα Βαρδούσια, την Καλιακούδα και τη Χελιδόνα, του ορεινούς όγκους που μοιάζουν να οριοθετούν τον ορίζοντα με την αυστηρότητά τους. Οι οξιές, που λίγο πριν τύλιγαν μυσταγωγικά τους δρόμους, ανοίγουν πια σε αλπικά λιβάδια που χάνονται ήρεμα στο βλέμμα. Από εδώ ξεκινούν και οι πεζοπορικές διαδρομές προς τις γύρω κορφές – και αν σταθείς στο δειλινό, όταν το φως γίνεται χρυσό και ο ουρανός παίρνει τις πιο ονειρικές αποχρώσεις, νιώθεις πως έχεις αφήσει πίσω σου οριστικά τον ρυθμό της πόλης.

Από το καταφύγιο κατηφορίζουμε προς το χωριό της Γραμμένης Οξυάς, χτισμένο στα 1.200 μέτρα, μέσα σε δάσος από καστανιές, έλατα και φυσικά.. οξιές. Πρόκειται για ένα από τα πιο αυθεντικά χωριά της Αιτωλοακαρνανίας στο οποίο θα συναντήσει κανείς το νοτιότερο δάσος οξιάς της Ευρώπης. Το φθινόπωρο εδώ έχει χρώμα, ήχο και πυκνότητα. Οι καμινάδες καπνίζουν από νωρίς, τα πέτρινα σπίτια ξεπροβάλλουν μέσα από την ομίχλη, οι βρύσες με το γάργαρο νερό δροσίζουν τους περαστικούς, κι το δάσος ζεσταίνει με τους χρωματισμούς του το αφήγημα του χωριού.

Στην πλατεία, μικρές ταβέρνες σερβίρουν ζεστό τραχανά ή φασολάδα με λουκάνικο, φαγητά απλά, αληθινά, που συνοδεύονται με τοπικό κρασί και κουβέντα.

Ημέρα 2η – Από τη Γραμμένη Οξυά στο Καρπενήσι, το Μεγάλο Χωριό και το Μικρό χωριό: στην καρδιά της Ευρυτανίας

Το πρωί, ο ήλιος ξεπροβάλλει μέσα από τις οξιές και διαλύει την ομίχλη. Παίρνουμε τον δρόμο για το Καρπενήσι. Είναι μια από εκείνες τις διαδρομές που δεν αγωνιάς για το πότε θα φτάσεις.

Έτσι, κάτι λιγότερο από 2 ώρες αργότερα, η μικρή πρωτεύουσα της Ευρυτανίας μας υποδέχεται με φως και καθαρό αέρα. Στην πλατεία, ένας ελληνικός καφές με θέα το Βελούχι, μια βόλτα στα μαγαζιά με μέλι ελάτης, μούρα, ανθόμελο και μαρμελάδες, κι ένα χαμόγελο από τους ντόπιους αρκούν για να νιώσεις την χροιά του τόπου.

Ανηφορίζουμε προς το Μικρό Χωριό, έναν τόπο που μοιάζει να αναπνέει την αυθεντικότητα της ελληνικής υπαίθρου. Στην καρδιά του χωριού, την πλατεία, ο επιβλητικός πλάτανος δεσπόζει, αγκαλιάζοντας τις πέτρινες βρύσες με τον ίσκιο του. Το παλιό σχολείο, πλέον λαογραφικό μουσείο, αφηγείται ιστορίες από μιαν άλλη εποχή, ενώ η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με το καμπαναριό της – όπου οι αριθμοί του ρολογιού έχουν αντικατασταθεί από γράμματα – γίνεται σύμβολο της πολιτιστικής ταυτότητας ενός τόπου που κρατά τις ρίζες του ζωντανές.

Απέναντι, στην άλλη όχθη του Καρπενησιώτη ποταμού, φωλιασμένο στις κατάφυτες πλαγιές της Καλιακούδας, απλώνεται το Μεγάλο Χωριό. Από την είσοδό του, ένα μονοπάτι ανηφορίζει χαμηλόφωνα μέσα στο πράσινο, παράλληλο σε κρυστάλλινες πηγές, μικρούς καταρράκτες και ξύλινα γεφυράκια που μοιάζουν να σε περνούν σε έναν άλλο κόσμο.

Στο Μεγάλο Χωριό περπατάς στα πέτρινα καλντερίμια, χαζεύεις τις ανθισμένες αυλές με τα γεράνια και σε τυλίγει η μυρωδιά από φρεσκοψημένο βούτυρο – προάγγελος του ξακουστού γαλακτομπούρεκου του Καρβέλη, ένα από τα πιο φημισμένα γλυκά της Ευρυτανίας. Μη παραλείψεις να δοκιμάσεις γλυκά του κουταλιού, παραδοσιακές χυλοπίτες και κρασί από τους τοπικούς αμπελώνες – γεύσεις που κουβαλούν τη σοφία και τη φροντίδα γενεών.

Το Λαογραφικό Μουσείο του χωριού σε καλεί σε ένα ταξίδι στο παρελθόν, ενώ η πλατεία, με τον μεγάλο πλάτανο και το παλιομοδίτικο μουσταρδί περίπτερο, γίνεται ένα φυσικό μπαλκόνι με θέα στην κοιλάδα του Καρπενησιώτη. Εκεί, η φύση ξεδιπλώνεται μεγαλόπρεπα μπροστά σου, ενώ οι γάτες του χωριού τριγυρίζουν στα πόδια σου – σαν να σε καλωσορίζουν με τον δικό τους ήσυχο τρόπο. Είναι το ιδανικό σημείο για να απολαύσεις έναν ελληνικό καφέ, αγναντεύοντας το τοπίο που μοιάζει να μην έχει αλλάξει στο πέρασμα των χρόνων.

Από το χωριό ξεκινούν πεζοπορικά μονοπάτια που οδηγούν στην κορυφή της Καλιακούδας – μια πρόσκληση σε περιπέτεια για όσους αγαπούν τη φύση και το βουνό. Το φθινοπωρινό κρύο είναι διαπεραστικό, μα εκείνο το βράδυ, με τα φώτα να ανάβουν σιγά-σιγά και τον αέρα να μοσχοβολά καμένο ξύλο, βρίσκω καταφύγιο στην αναπαυτική πολυθρόνα του ξενώνα. Μπροστά μου, τα πρώτα φθινοπωρινά πρωτοβρόχια πέφτουν σιγανά πάνω στο τζάμι. Κι είναι τότε που συνειδητοποιώ πως εδώ, στο Μεγάλο και το Μικρό Χωριό, το φθινόπωρο δεν είναι απλώς μια εποχή, είναι συναίσθημα.

Ημέρα 3η – Προς τον Προυσό και τη Λίμνη Κρεμαστών

Ξεκινώντας από το Μεγάλο Χωριό, ο δρόμος προς τον Προυσό είναι μια διαδρομή που δύσκολα ξεχνάς. Με τον Κρικελιώτη ποταμό να κυλά πλάι σου, η διαδρομή ξεδιπλώνεται ανάμεσα σε στροφές που κόβουν την ανάσα, χαράζοντας την πορεία τους μέσα σε φαράγγια, ρέματα και απόκρημνες πλαγιές. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά σημεία της διαδρομής είναι η θέση Κλειδί, εκεί όπου ο δρόμος περνά κάτω από έναν σκαμμένο βράχο, σαν πύλη του ευρυτανικού μεγαλείου.

Καθώς πλησιάζουμε στις όχθες του Προυσιώτη ποταμού, το τοπίο αρχίζει να γεμίζει από τις μνήμες του παρελθόντος. Παλιοί νερόμυλοι, σιωπηλοί μα ζωντανοί φορείς της ιστορίας, ξεπροβάλλουν διάσπαρτοι. Ανάμεσά τους, το γνωστό αλλαντοποιείο του Στρεμμένου ξεχωρίζει, προσφέροντας χειροποίητα αλλαντικά φτιαγμένα με παραδοσιακές μεθόδους – μια γευστική ανάμνηση της τοπικής τέχνης.

Και τότε φτάνουμε στον Προυσό, ένα ιστορικό χωριό σκαρφαλωμένο στα 840 μέτρα υψόμετρο, εκεί όπου η πέτρα και το πράσινο συνυπάρχουν αρμονικά με τον ουρανό. Κρυμμένη ανάμεσα στα βράχια, δεσπόζει η Ιερά Μονή Προυσού, που από τον 9ο αιώνα στέκει εκεί, φρουρός της πίστης και της μνήμης. Η φημισμένη εικόνα της Παναγίας έχει φέρει προσκυνητές από όλη τη Ρούμελη, μετατρέποντας το μοναστήρι σε έναν από τους πιο ιερούς τόπους της περιοχής. Το καμπαναριό της μονής, χτισμένο απέναντι, στην άλλη πλευρά της χαράδρας, μοιάζει να αιωρείται στο κενό – μια εικόνα «απόσταγμα» αρχιτεκτονικής και πίστης.

Από εκεί, ο δρόμος συνεχίζει προς τη Γέφυρα Επισκοπής. Το τοπίο αρχίζει σιγά-σιγά να μαλακώνει. Οι κοφτερές πλαγιές υποχωρούν, τα δέντρα απλώνουν, το νερό γυαλίζει στο βάθος με τη Λίμνη Κρεμαστών να κάνει τη μεγάλη της εμφάνιση.

Η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας ξεδιπλώνεται ανάμεσα στις κορυφογραμμές, σαν ένας τεράστιος καθρέφτης που αντανακλά ουρανό και βουνό μαζί. Δημιουργήθηκε το 1965 με την κατασκευή του φράγματος στον Αχελώο, και σχηματίστηκε από την ένωση τεσσάρων ποταμών – του Αχελώου, του Αγραφιώτη, του Ταυρωπού και του Τρικεριώτη. Μια συνάντηση υδάτινων κόσμων που γέννησε ένα τοπίο πλασμένο από τον άνθρωπο και τη φύση. Η λίμνη εκτείνεται ανάμεσα στην Ευρυτανία και την Αιτωλοακαρνανία με το νερό της να στέκεται μέσα στο πέπλο των βουνών που την αγκαλιάζουν από όλες τις πλευρές.

Παίρνοντας τον δρόμο της επιστροφής με τον ήλιο να χαμηλώνει, το νερό να γυαλίζει και το πράσινο του δάσους να βαθαίνει, νιώθω πως μέσα σε τρεις μέρες είδα ή μάλλον γνώρισα μια Ελλάδα που επιμένει να παραμένει αληθινή.

Αυτό είναι ένα road trip που δεν μετριέται σε χιλιόμετρα αλλά σε αναπνοές – εκείνες που παίρνεις βαθιά, μπροστά σε κάτι αληθινό και όμορφο.

Μικρός οδηγός για το φθινοπωρινό road trip

Συνολική διαδρομή: περίπου 700 χλμ. (Αθήνα – Γραμμένη Οξυά – Καρπενήσι – Προυσός – Γέφυρα Επισκοπής – επιστροφή)

Τι να έχεις μαζί: ζεστά ρούχα, παπούτσια πεζοπορίας, φωτογραφική μηχανή, λίγη υπομονή για τις στροφές και πολλή όρεξη για στάσεις χωρίς πρόγραμμα.

Τοπικά προϊόντα που αξίζει να πάρεις: μέλι ελάτης, καρύδια, τσάι του βουνού, γλυκό καρυδάκι, κρασί Καρπενησίου, προσούτο Ευρυτανίας

*It is forbidden to republish/ use photographic material or any part of the article without the author’s consent.

Κείμενο © λ3 by Filia Diamitriadi 

Φωτογραφία © λ3 by Armandos Kyriakis

#lovenlivelife