Η Άνδρος μέσα από τα μάτια μου

Υπάρχουν μέρη που τα διαλέγεις, και μέρη που σε διαλέγουν. Η Άνδρος ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Υπήρξε για μένα ένας τόπος που βολεύτηκε κάπου μέσα μου από την πρώτη στιγμή που πάτησα το πόδι μου στο λιμάνι του Γαυρίου. Έζησα ένα καλοκαίρι εκεί. Τη γνώρισα μοναχική και ύστερα γεμάτη μάτια ταξιδιωτών. Την περπάτησα ως ξένη και λίγο λίγο έγινα κομμάτι της, και πια με φώναζαν με το μικρό μου όνομα στα στενά της. Η Άνδρος καλωσορίζει χωρίς επιτήδευση, με εκείνη την περίεργα οικεία αύρα που μόνο οι τόποι με χαρακτήρα διαθέτουν. Εισχώρησε μέσα μου βαθιά και πάντοτε με αποπροσανατόλιζε γλυκά υπενθυμίζοντάς μου πως πάντοτε θα είναι σημείο επιστροφής. Λες και αναγνωρίζω σε τούτα τα βουνά, τους όρμους και τα χωριά, ένα παλμό που πάλλεται στο ίδιο τέμπο με την καρδιά μου. Αυτή είναι η Άνδρος μέσα από τα μάτια μου και όσες φορές και αν βρεθώ κοντά της πάντα θα μοιάζει σαν να μην έφυγα ποτέ εκείνον τον Σεπτέμβρη.

Η Χώρα: μια αρχόντισσα χωρίς υπεροψία

Χτισμένη σε μια στενή χερσόνησο που εισχωρεί στο Αιγαίο ανάμεσα σε δυό αμμουδερές παραλίες, η Χώρα της Άνδρου στέκεται αρχοντική. Είναι μια πόλη που συνδυάζει τη γνώριμη λευκότητα των Κυκλάδων με τις λεπτομέρειες ενός άλλου παρελθόντος – από εκείνα τα χρόνια που η Άνδρος ευημερούσε ως ναυτική δύναμη και οι καπετάνιοι έφερναν πίσω όχι μόνο πλούτη, αλλά και έναν ολόκληρο τρόπο ζωής. Αυτός ο τρόπος ζωής είναι ακόμη παρών στα όμορφα αρχοντικά με τις κόκκινες κεραμοσκεπές, στα μαρμάρινα μπαλκόνια που ακουμπούν πάνω από ανθισμένες αυλές, στα σιδερένια κιγκλιδώματα που μοιάζουν φτιαγμένα με φροντίδα και συνέπεια. Είναι ένας τόπος με υπόσταση, με παρελθόν και συνέχεια, που δεν προσποιείται τίποτα. Και όσο την περπατάς, τόσο πιο πολύ σου γίνεται ξεκάθαρο: πρόκειται για μια ζωντανή ταυτότητα που σε περιβάλλει διακριτικά και ουσιαστικά.

Ο πεζόδρομος που ξεκινά από την πλατεία Καΐρη είναι η ζωντανή καρδιά της Χώρας. Βιβλιοπωλεία, παλιά καφενεία, μικρά μαγαζιά με νόστιμα αμυγδαλωτά, γλυκά του κουταλιού και εργαστήρια τέχνης συνυπάρχουν με ανθισμένες αυλές και γιασεμιά που μοσχοβολούν ακόμη κι όταν όλα έχουν κλείσει. Περπατώντας στα στενά, τα μάτια σταματούν σε λεπτομέρειες: σκαλιστά θυρώματα, πέτρα δουλεμένη, παραθυρόφυλλα που μοιάζουν να κουβαλούν ολόκληρες εποχές. Εδώ, η ιστορία ζει σε κάθε γωνιά, φυσικά και σιωπηλά. Το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης είναι από μόνα τους λόγοι επίσκεψης, αλλά το πραγματικό μουσείο της Χώρας είναι η ίδια η περιπλάνηση. Και πάντα, η βόλτα καταλήγει – σχεδόν αναγκαστικά – στο βλέμμα προς τον Τουρλίτη.

Ηλιοβασίλεμα με θέα τον Τουρλίτη

Το λευκό εκκλησάκι της Παναγίας της Θαλασσινής, με τα κύματα να συναντούν τα βράχια στους πρόποδές του, στέκει κοιτώντας το Αιγαίο. Εκεί, όλα ησυχάζουν. Και καθώς η μέρα γέρνει, τα βήματα οδηγούν σχεδόν αβίαστα προς το τέλος της Χώρας – εκεί όπου η στεριά σταματά και ο ορίζοντας ανοίγει. Πρώτα φτάνεις στον Αφανή Ναύτη: ένα χάλκινο άγαλμα αφιερωμένο σε όλους εκείνους που χάθηκαν στη θάλασσα. Δεξιά, ένα πέτρινο καλντερίμι κατεβαίνει προς τα βράχια, συχνά εκεί θα δεις παιδιά να ψαρεύουν δίπλα στους παππούδες τους, με μια φυσικότητα που δεν σκηνοθετείται. Λίγο πιο κάτω, περνάς την καμάρα που συνδέει τον οικισμό με τα ερείπια του Κάτω Κάστρου – απομεινάρια της ενετικής κυριαρχίας. Ένα άτυπο μονοπάτι, χαραγμένο από τις πατημασιές των περιπατητών, θα σε οδηγήσει.

Εκεί, δίπλα σε στάχυα που κινούνται με τον αέρα, κάτσε και απόλαυσε. Άσε το βλέμμα να σταματήσει στον φάρο Τουρλίτης – από τους ελάχιστους χτισμένους πάνω σε βράχο μέσα στη θάλασσα. Δεν μπορείς να πας εκεί – τον παρατηρείς μόνο από μακριά. Και κάπως έτσι, η απόσταση γίνεται κομμάτι της γοητείας του. Το ηλιοβασίλεμα τον λούζει σε φως που αλλάζει με κάθε λεπτό: από κεχριμπάρι σε ροζ, και ύστερα στο βαθύ γαλάζιο της πρώτης νύχτας. Κι εμείς, απλοί θεατές ενός αφοπλιστικού θεάματος, μένουμε σιωπηλοί.

Γριάς το Πήδημα – Εικόνα σύμβολο 

Αδιαμφισβήτητα ένα από τα πιο εμβληματικά τοπία του νησιού, η Γριάς το Πήδημα εντυπωσιάζει – όσες φωτογραφίες κι αν έχεις δει. Ένας βράχος σμιλεμένος από το αλάτι και τον χρόνο στέκεται μόνος, μέσα στη θάλασσα, και δίνει στην παραλία τον ξεχωριστό της χαρακτήρα. Η πρόσβαση είναι εύκολη: λίγα χιλιόμετρα από τον Ορνό, μια σύντομη διαδρομή με το αυτοκίνητο, ένας μικρός χωματόδρομος και ένα μονοπάτι τριών-τεσσάρων λεπτών με τα πόδια. Κι ύστερα, η παραλία απλώνεται μπροστά σου – μικρή, απλή, προστατευμένη από πλευρικά βράχια που προσφέρουν λίγη ασπίδα στους βοριάδες που συχνά φυσούν στο νησί. Ο μύθος που τη συνοδεύει – μια γυναίκα που πήδηξε στη θάλασσα από ενοχή ή προδοσία- ίσως δεν έχει μεγάλη σημασία. Αυτό που μένει είναι η αίσθηση. Η απουσία οργάνωσης, ο φυσικός ήχος της θάλασσας, και αυτή η σχεδόν λυτρωτική απλότητα που σου θυμίζει πόσο λίγα χρειάζεσαι για να νιώσεις ξανά ξέγνοιαστος.

Άχλα – Εξερευνώντας την πιο πράσινη Άνδρο

Η Άνδρος είναι ένα νησί που σε ξαφνιάζει, όχι τόσο για τις παραλίες της, όσο για το ανάγλυφο και τη βλάστησή της. Εδώ, δεν κυριαρχεί η στεγνή, ξερή εικόνα που έχεις συνηθίσει στις Κυκλάδες. Αντίθετα, το νησί είναι γεμάτο νερό, ρυάκια, ποτάμια, σκιερές χαράδρες, πηγές και μια βλάστηση εντυπωσιακή: πλατάνια, καλαμιές, αγριολούλουδα, αρωματικά βότανα που φυτρώνουν και χρωματίζουν κάθε πλαγιά. Αυτός ο φυσικός πλούτος, που με δυσκολία βρίσκεται σε νησιώτικο έδαφος, εδώ απλώνεται θαυμαστά με κάθε στροφή να αποκαλύπτει άλλο ένα μικρό κομμάτι αυτού του ανεκτίμητου μωσαϊκού.

Ταξιδεύω με προορισμό την παραλία Άχλα – μια από τις πιο ξεχωριστές παραλίες της Άνδρου, όχι μόνο για τη θάλασσα, αλλά για ολόκληρο το μικροσύμπαν που την περιβάλλει. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού, κάτω από το χωριό της Βουρκωτής, στο τέλος ενός δύσκολου χωματόδρομου.

Tip: Εναλλακτικά στην παραλία, μπορείς να φτάσεις με καραβάκι από το Γαύριο ή το Μπατσί – μια πιο ξεκούραστη, αλλά εξίσου όμορφη διαδρομή.

Η παραλία είναι μεγάλη, με μικρά λευκά βότσαλα που αστράφτουν στο φως του ήλιου και νερά γαλάζια και καθαρά, που καθρεφτίζουν τον ουρανό. Στην άκρη της στέκει το εκκλησάκι της Παναγίας, λιτό και απόλυτα εναρμονισμένο με το τοπίο. Εδώ δεν βρίσκεται τίποτα περιττό μόνο εικόνες που σου μένουν κι μια ανεξήγητα μεθυστική αύρα.

Ο ποταμός Άχλας, ο μεγαλύτερος του νησιού, ξεκινά το ταξίδι του από τα βουνά της Βουρκωτής για να εκβάλλει τελικά σε αυτό το αλμυρό νερό. Το παραποτάμιο δάσος πίσω από την παραλία απλώνεται με ψηλά πλατάνια, καλαμιές και μικρές χελώνες να ξεπροβάλλουν εδώ κι εκεί. Ο υδροβιότοπος φιλοξενεί σπάνια πουλιά και ένα σύστημα ζωής που μοιάζει απομονωμένο από τον υπόλοιπο νησιωτικό κόσμο. Η φύση κυριαρχεί με την παρουσία της δίχως «τακτοποιημένα» στοιχεία, κι αυτό είναι που κάνει την Άχλα να ξεχωρίζει. Ένας μικρός φυσικός παράδεισος, όπου θάλασσα και γλυκό νερό συνυπάρχουν σε προσκαλεί να αφεθείς στην ηρεμία που τον κατακλύζει, αφήνοντάς σου φεύγοντας κάτι πραγματικά ουσιαστικό: τη σύνδεση με το μοναδικό. Αν λοιπόν πρόκειται να διαλέξεις μία παραλία σε αυτό το ταξίδι, άφησε να είναι η Άχλα.

Το νησί που πάντα θα επιστρέφω

Η Άνδρος είναι το μέρος που θα κρατώ για πάντα φυλαγμένο μέσα μου, για τα συναισθήματα που μου έχει χαρίσει, για τον τρόπο που με έχει διαμορφώσει και για εκείνη την ανάγκη που με ωθεί να ψάχνω το ξεχωριστό στις λεπτομέρειες. Δεν είναι τα εντυπωσιακά τοπία ή τα πολυσύχναστα σημεία που την κάνουν μοναδική, αλλά η ιδιαίτερη υφή της, ο ρυθμός της, κι εκείνη η αίσθηση ότι σε καταλαβαίνει. Έτσι, κάθε φορά που φεύγω, δεν είναι αποχαιρετισμός – είναι απλώς μια παύση. Μέχρι να επιστρέψω ξανά στο νησί που αγαπώ βαθιά.

*It is forbidden to republish/ use photographic material or any part of the article without the author’s consent.

Κείμενο © λ3 by Φιλία Δημητριάδη

Φωτογραφία © λ3 by Αρμάνδος Κυριάκης

#lovenlivelife