Αν η φύση είχε φωνή, θα μιλούσε σαν την Κερκίνη

Υπάρχουν μέρη που δεν τα επισκέπτεσαι απλώς – τα βιώνεις. Η Λίμνη Κερκίνη είναι ένα από αυτά. Μια γωνιά της Ελλάδας όπου κερδίζει ξεχωριστή θέση στην ταξιδιωτική μου μνήμη, ένα μακρινό μέρος που θέλω να επιστρέφω ξανά και ξανά, με κάθε φορά να μοιάζει σαν την πρώτη. Κάθε εποχή η φύση μεταμορφώνεται. O ερχομος της άνοιξης σκορπά το πράσινο στις όχθες του ποταμού, ο ήλιος παίζει αστραφτερά με την επιφάνεια του νερού ενώ ο αέρας φέρνει το τραγούδι των πουλιών που επιστρέφουν από τα μακρινά ταξίδια τους. Nα, ίσως αυτό το μέρος της πολυπρόσωπης Ελλάδας να φέρει τον τίτλο του δικού μου «Αγαπημένου».

Bαρκάδα την ανατολή

Η  Κερκίνη την ανατολή είναι μια εμπειρία που δεν χωρά σε λέξεις. Πριν καν οι χρυσαφένιες ακτίνες ξεπροβάλλουν πίσω από τα βουνά, βαρκάρηδες ετοιμάζουν τις βάρκες τους, και εγώ με περασμένη τη φωτογραφική στον λαιμό ανεβαίνω σε μία, αφήνοντας πίσω τον κόσμο του συνηθισμένου.Καπετάνιος και ξεναγός μας σε αυτό το υδάτινο «ταξίδι» είναι ο κύριος Μιχάλης – ειδικός διαχείρισης πανίδας του υδροβιότοπου.

Καθώς η βάρκα μας κυλά αθόρυβα στα νερά, νιώθουμε σχεδόν τους παλμούς της λίμνης. Προσπαθούμε –μάταια– να αποκωδικοποιήσουμε τα κελαηδήματα των πουλιών, ενώ η απαλή ομίχλη μας τυλίγει σε μια μυστικιστική ατμόσφαιρα. Ανάμεσα στους καλαμιώνες, το βλέμμα μας στέκεται στις περίτεχνες, επιπλέουσες φωλιές – μικρές κατοικίες φτιαγμένες με ακρίβεια και φροντίδα, καταφύγια για πλήθος πουλιών. Κοντά στα παιχνιδιάρικα σκουφοβουτηχτάρια, ένα ζευγάρι κύκνων λούζεται στο πρωινό φως, γλιστρώντας πάνω στην επιφάνεια του νερού με λεπτεπίλεπτες κινήσεις. Πιο πέρα στα κλαδιά των βυθισμένων δέντρων της λίμνης, σκοτεινές σιλουέτες κορμοράνων σχηματίζουν μικρές αποικίες. Στέκονται ακίνητοι, με τα φτερά τους ανοιχτά, περιμένοντας υπομονετικά να στεγνώσουν κάτω από τον πρωινό ήλιο.

Η φωνή του κύριου Μιχάλη, με καθοδηγεί – τόσο το βλέμμα μου όσο και τον φωτογραφικό μου φακό. Μου μιλά για τα είδη της ορνιθοπανίδας που ζουν εδώ, για τους αριθμούς που αλλάζουν, για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που γίνονται όλο και πιο εμφανείς. Προσπαθώ να συγκρατήσω τις περίεργες ονομασίες των διαφορετικών ειδών – μα όχι με μεγάλη επιτυχία. Η πληροφορία κυλά μαζί με το νερό της λίμνης. 

Στις όχθες και μέσα στο παραποτάμιο δάσος, ερωδιοί με περήφανη κορμοστασιά και μακρόστενα ράμφη ξεχωρίζουν. Το φτέρωμά τους ποικίλει: γκρίζο, λευκό έως πορφυρό και καφέ – χρώματα που μπλέκονται με την παλέτα της φύσης. Ψηλά στις φωλιές των δέντρων νεογνά χουρνιάζουν ανυπόμονα, περιμένοντας τροφή από τους γονείς τους. Στο βάθος ξεχωρίζουν τέσσερα φλαμίνγκο, δεν έχουν εγκαταλείψει ακόμη τη λίμνη – το ροζ τους αντανακλά στο νερό. Δεν μπορώ να μην ρωτήσω για τις βίδρες. Ο κύριος Μιχάλης μου λέει κοιτάζοντάς με: «Παλιά κρέμονταν στα δέντρα σαν τσαμπιά…Τώρα είναι δύσκολο να τις δεις. Θέλουν πολύ καθαρά νερά. Και οι μυοκάστορες τις έχουν απωθήσει». Πιο πέρα αργυροπελεκάνοι με τον μεγάλο σάκο κάτω από το ράμφος ξεκουράζονται στα βυθισμένα παρατηρητήρια και εντυπωσιάζουν με το άνοιγμα των φτερών τους. Τώρα πια οι χρυσές ακτίνες του ήλιου έχουν διαλύσει την ομίχλη, και εμείς βρισκόμαστε σε μια απόλυτη σύνδεση με τη Φύση.

Ανάμεσα στους επιβάτες, ξεχωρίζαμε: οι μόνοι Έλληνες και με διαφορά οι νεότεροι. Στην αρχή, η διαπίστωση αυτή μου φάνηκε παράξενη, όμως σύντομα χαμογέλασα. Ίσως τελικά να είναι παρήγορο ότι οι ξένοι επισκέπτες ανακαλύπτουν τη βαθύτερη ουσία αυτής της χώρας και γνωρίζουν μια Ελλάδα πέρα από την ελαφρότητα του καλοκαιριού και των τουριστικών στερεοτύπων. Η λίμνη Κερκίνη είναι ένα από αυτά τα μέρη – αυθεντική, ανεπιτήδευτη, ανεπεξέργαστη, όπως ακριβώς θα έπρεπε να είναι η φύση.

Περιπλάνηση στη γη

Η βαρκάδα ολοκληρώνεται, κι εμείς επιστρέφουμε γεμάτοι εικόνες. Όμως η μέρα δεν τελειώνει εκεί. Η περιπλάνησή μας συνεχίζεται στη στεριά, στους παραλίμνιους δρόμους και στα ανθισμένα χωράφια. Με το δάχτυλο μόνιμα στο κουμπί του κλείστρου, διασχίζουμε τα χωμάτινα μονοπάτια, ώσπου ο χαρακτηριστικός ήχος προδίδει την παρουσία δύο μικρών κουκουβάγιων, φωλιασμένων σ’ ένα εγκαταλελειμμένο παρατηρητήριο. Τις παρακολουθούμε για λίγο, ώσπου πετούν αθόρυβα και χάνονται.

Συνεχίζοντας την περιπλάνησή μας, βγαίνουμε στο λιβάδι. Κάπου εκεί βρίσκουμε έναν κορμό δέντρου, στηρίζουμε τις πλάτες μας και καθόμαστε στη γη. Μπροστά μας, παρατηρούμε τους μελισσοφάγους με τα εξωτικά τους χρώματα να πραγματοποιούν συνεχείς πτήσεις στο ανθισμένο λιβάδι ψάχνοντας για τροφή. Ανάμεσά τους, λιβελούλες με ιριδίζον μπλε σώμα και διαφανή φτερά πετούν αθόρυβα, με αυξημένη ταχύτητα. Η φύση εδώ δεν χρειάζεται φωνές. Αρκεί να σταθείς ακίνητος και να ακούσεις.

Μυοκάστορες και μικρές εκπλήξεις της φύσης

Λίγοι γνωρίζουν πως η Κερκίνη κρύβει ένα μικρό μυστικό: τους μυοκάστορες. Αυτά τα χαριτωμένα υδρόβια θηλαστικά, με τις μακριές ουρές και τα στρογγυλά μουτράκια, γλιστρούν ανάμεσα στα νούφαρα, δημιουργώντας μικρούς κυματισμούς στο ήρεμο νερό. Ένας από αυτούς ξεπροβάλλει κοντά στην όχθη, επιπλέει για λίγο βιαστικά και χάνεται ξανά μέσα στους καλαμιώνες. Λίγα μέτρα πιο πέρα, στα έλη και στα ρηχά, οι νεροβούβαλοι βυθίζονται νωχελικά, ατάραχοι από την παρουσία μας. Κι εμείς, ακίνητοι, σχεδόν άφωνοι, παρακολουθούμε τη φύση να υπάρχει απλά – τόσο αβίαστα, τόσο αυθεντικά.

Αποχαιρετώντας τη λίμνη

Το απόγευμα βρίσκει τη λίμνη λουσμένη σε ζεστά χρώματα. Οι τελευταίοι ερωδιοί διαγράφουν τοξωτές πορείες στον ουρανό, ενώ τα νερά ησυχάζουν, σαν να προετοιμάζονται για τη νυχτερινή ανάπαυση. Λίγο πιο ψηλά, σε ένα ξέφωτο με θέα, βρίσκουμε ένα ξύλινο τραπέζι με παγκάκια κι από τις δύο πλευρές. Καθόμαστε να μοιραστούμε κάτι πρόχειρο, με το βλέμμα στραμμένο προς τη λίμνη. Από το σημείο, βλέπουμε τα άγρια άλογα να κινούνται στην απέναντι όχθη – σαν κομμάτι του ίδιου του τοπίου.

Η Κερκίνη είναι ένας τόπος που σε κατακλύζει από εικόνες, ήχους και συναισθήματα που σε ακολουθούν για καιρό. Κι όταν έρθει η στιγμή να φύγεις, νιώθεις πως αφήνεις πίσω όχι απλώς έναν προορισμό, αλλά μια σπάνια επαφή με κάτι αληθινό. Κι εκεί, κάπου μέσα σου, γεννιέται η σιγουριά πως κάποτε θα επιστρέψεις.

*It is forbidden to republish/ use photographic material or any part of the article without the author’s consent.

Κείμενο © λ3 by Φιλία Δημητριάδη

Φωτογραφία © λ3 Αρμάνδος Κυριάκης

#lovenlivelife